Dakila: Difference between revisions

35 bytes removed ,  15 November 2023
no edit summary
(Created page with "Article by Sharmine DAKILA Dakila, isang maliit na baryo sa silangang bahagi ng Malolos, ay dating isang sitio sa loob ng huridiksyon ng Sta Isabel. Ilang daang taon na ang nakalipas, ang evacuees mula sa ibang lugar gaya ng Sta. Isabel, Guiguinto, at iba pang lugar na di nakayanan ang lupit ng mga espanyol na sumilong dito. Tinugis ng mga espanyol ang mga rebelde pero tuluyan din silang umatras. Sa huling bahagi ng ika-19 na siglo ang mga...")
 
No edit summary
Line 1: Line 1:
Article by [[Sharmine]]
Article by [[Sharmine]]


                        DAKILA
DAKILA


Dakila, isang maliit na baryo sa silangang bahagi ng Malolos, ay dating isang sitio sa loob ng huridiksyon ng Sta Isabel. Ilang daang taon na ang nakalipas, ang evacuees mula sa ibang lugar gaya ng Sta. Isabel, Guiguinto, at iba pang lugar na di nakayanan ang lupit ng mga espanyol na sumilong dito. Tinugis ng mga espanyol ang mga rebelde pero tuluyan din silang umatras.
Dakila, isang maliit na baryo sa silangang bahagi ng Malolos, ay dating isang sitio sa loob ng huridiksyon ng Sta Isabel. Ilang daang taon na ang nakalipas, ang evacuees mula sa ibang lugar gaya ng Sta. Isabel, Guiguinto, at iba pang lugar na di nakayanan ang lupit ng mga espanyol na sumilong dito. Tinugis ng mga espanyol ang mga rebelde pero tuluyan din silang umatras.
Line 10: Line 10:
Vicente Centeno, Gregorio Pascual, Andres Pascual, Julian dela Cruz, Luis de Guzman, at Alejandro de Robles. Ayon kay ginang Juana de Castro, isang cantenarian. Ang mga proyektong pampubliko ay isinasagawa sa karamihan sa pamamagitan ng sapilitang paggawa. Ang bahagyang paglabag sa ordinansa o hindi pagbabayad ng buwis ng sedula ay pinarusahan ng paghagupit. Pinasan ng mga cabeza ang bigat ng pagpapatupad ng ordinansa sa baryo.
Vicente Centeno, Gregorio Pascual, Andres Pascual, Julian dela Cruz, Luis de Guzman, at Alejandro de Robles. Ayon kay ginang Juana de Castro, isang cantenarian. Ang mga proyektong pampubliko ay isinasagawa sa karamihan sa pamamagitan ng sapilitang paggawa. Ang bahagyang paglabag sa ordinansa o hindi pagbabayad ng buwis ng sedula ay pinarusahan ng paghagupit. Pinasan ng mga cabeza ang bigat ng pagpapatupad ng ordinansa sa baryo.


    Edukasyon
Edukasyon


Noong panahon ng espanyol ang mga tao ay dapat makuntento sa katutubong paaralan at ang yumaong si Pedro Castro ang unang guro noong 1975, ang unang klase ay inorganisa sa pamamagitan ng mahigpit na disiplina at dapat mag pokus sa pag aaral. Ang mga kababaihan ay hindi malayang pumasok sa mga paaralan. Buhay Panlipunan Sa lipunan, malayang pinaghalo ang mga Pilipino at Kastila; bagama't, sa pulitika, nagkaroon ng hindi pagkakapantay-pantay sa kanila.
Noong panahon ng espanyol ang mga tao ay dapat makuntento sa katutubong paaralan at ang yumaong si Pedro Castro ang unang guro noong 1975, ang unang klase ay inorganisa sa pamamagitan ng mahigpit na disiplina at dapat mag pokus sa pag aaral. Ang mga kababaihan ay hindi malayang pumasok sa mga paaralan. Buhay Panlipunan Sa lipunan, malayang pinaghalo ang mga Pilipino at Kastila; bagama't, sa pulitika, nagkaroon ng hindi pagkakapantay-pantay sa kanila.
Line 16: Line 16:
Mataas ang posisyon ng kababaihan noong unang panahon, sila ay itinuturing na simbolo ng pag-ibig at inspirasyon ngunit hindi sila ganon kalaya dahil hindi sila pinapayagan na makihalubilo sa kalalakihan, makibahagi sa politika, makisali sa sports at propesyo. Sila ay dapat nasa bahay lamang at sinanay sila na dapat sundin ang malulupit na tuntunin, sila ay mahigpit na pina-chaperon habang nasa social affairs kagandahan, kahinhinan, pag sunod sa magulang, yan ang mga hanap ng mga lalaki sa mga babae.
Mataas ang posisyon ng kababaihan noong unang panahon, sila ay itinuturing na simbolo ng pag-ibig at inspirasyon ngunit hindi sila ganon kalaya dahil hindi sila pinapayagan na makihalubilo sa kalalakihan, makibahagi sa politika, makisali sa sports at propesyo. Sila ay dapat nasa bahay lamang at sinanay sila na dapat sundin ang malulupit na tuntunin, sila ay mahigpit na pina-chaperon habang nasa social affairs kagandahan, kahinhinan, pag sunod sa magulang, yan ang mga hanap ng mga lalaki sa mga babae.


    Mga piyesta at Libangan
Mga piyesta at Libangan


Binuhay ng mga espanya ang panlipunan ng mga tao sa pamamagitan ng fiesta, pista at iba pang mga libangan gaya ng piging, paputok, gay na musika, mga prosisyon at pagtatanghal sa tiatro. Ang pista opisyal ay para sa kasiyahan gaya ng kaarawan, binyag at kasal, mga piknik at iskursiyon, naliliwanagan na buwan na  "haranas", cards at parlor games. At mga kasiyahan naman ng masa ng tao ay sabong, kadalasang tuwing linggo o pista.  
Binuhay ng mga espanya ang panlipunan ng mga tao sa pamamagitan ng fiesta, pista at iba pang mga libangan gaya ng piging, paputok, gay na musika, mga prosisyon at pagtatanghal sa tiatro. Ang pista opisyal ay para sa kasiyahan gaya ng kaarawan, binyag at kasal, mga piknik at iskursiyon, naliliwanagan na buwan na  "haranas", cards at parlor games. At mga kasiyahan naman ng masa ng tao ay sabong, kadalasang tuwing linggo o pista.  


  American Period
American Period


Noong panahon ng mga amerikano pinalitan nila ang meek (mexican coin) ng  pilak na piso na tinawag na conant na nanggaling sa pangalan ni conan. Ang rice thresher, isang tradisyunal na kasangkapan ni Don Sotero Bulaong ng Sta. Isabel, ay ginagamit sa pag-aani ng palay, na nagtataguyod ng agrikultura at mga paniniwalang pangrelihiyon. Itinatag ang mga paaralan at hinikayat ang mga mag-aaral na makilahok. Ang mga bagong midya tulad ng mga libro, sports, at mga programa sa paaralan ay ipinakilala, nagpapabuti sa kalidad ng edukasyon at pakikilahok sa komunidad.
Noong panahon ng mga amerikano pinalitan nila ang meek (mexican coin) ng  pilak na piso na tinawag na conant na nanggaling sa pangalan ni conan. Ang rice thresher, isang tradisyunal na kasangkapan ni Don Sotero Bulaong ng Sta. Isabel, ay ginagamit sa pag-aani ng palay, na nagtataguyod ng agrikultura at mga paniniwalang pangrelihiyon. Itinatag ang mga paaralan at hinikayat ang mga mag-aaral na makilahok. Ang mga bagong midya tulad ng mga libro, sports, at mga programa sa paaralan ay ipinakilala, nagpapabuti sa kalidad ng edukasyon at pakikilahok sa komunidad.